بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ • وَيْلٌ لِلْمُطَفِّفِينَ • الَّذِينَ إِذَا اكْتَالُوا عَلَى النَّاسِ يَسْتَوْفُونَ • وَإِذَا كَالُوهُمْ أَوْ وَزَنُوهُمْ يُخْسِرُونَ • أَلَا يَظُنّّ أُولَٰئِكَ أَنَّهُمْ مَبْعُوثُونَ

0900 245 0090
تفاوت چک حقوقی و کیفری: کدام یک برای ما بهتر است؟

تفاوت چک حقوقی و کیفری: کدام یک برای ما بهتر است؟

مرضیه توانگر

چک، به عنوان یکی از مهم‌ترین اسناد تجاری، نقش پررنگی در معاملات روزمره دارد. اما گاهی با برگشت خوردن چک، دارنده آن با دو مسیر کاملاً متفاوت برای وصول طلب خود روبه‌رو می‌شود: مراحل قانونی چک برگشتی حقوقی یا کیفری. انتخاب مسیر درست می‌تواند در سرعت و نتیجه نهایی پرونده تأثیر چشمگیری داشته باشد.

در این مقاله به بررسی دقیق تفاوت‌های کلیدی چک حقوقی و کیفری می‌پردازیم و به شما کمک می‌کنیم تا بهترین تصمیم را برای شرایط خود بگیرید.

چک کیفری چیست و چه زمانی می‌توان از آن استفاده کرد؟

زمانی که یک چک برگشت می‌خورد و صادرکننده آن شرایط خاصی را رعایت نکرده باشد، می‌توان شکایت کیفری مطرح کرد. این شکایت علاوه بر مجازات صادرکننده، به سرعت بخشیدن به فرآیند وصول وجه چک نیز کمک می‌کند.

برای اینکه چک مشمول مجازات کیفری شود، باید شرایط زیر را داشته باشد:

  • تاریخ صدور: چک باید در تاریخ درج شده یا حداکثر تا ۶ ماه پس از تاریخ صدور آن برگشت خورده باشد.
  • شکایت به‌موقع: دارنده چک باید ظرف حداکثر ۶ ماه از تاریخ برگشت چک، اقدام به طرح شکایت کیفری کند.

نکته مهم: بر اساس ماده ۷ قانون صدور چک، چک‌های زیر شامل مجازات کیفری نمی‌شوند:

  • چک‌هایی که بابت تضمین انجام معامله یا تعهدی صادر شده‌اند. (در مورد چک‌های تضمینی می‌توانید مقاله "نکات مهم در نگارش و دریافت سفته ضمانت: جلوگیری از سوءاستفاده" را بخوانید.)
  • چک‌هایی که سفید امضا هستند. (در این مورد مقاله "چک سفید امضا" اطلاعات بیشتری به شما می‌دهد.)
  • چک‌هایی که در متن آن قید شده که بابت انجام معامله یا تعهد خاصی صادر شده است.
  • چک‌هایی که بدون تاریخ صادر شده‌اند.
  • چک‌هایی که وصول آن منوط به تحقق شرطی باشد.

به بیان ساده، اگر چک شما یکی از این شرایط را داشته باشد، راهی جز وصول چک حقوقی نخواهید داشت.

چک حقوقی چیست و چه زمانی کاربرد دارد؟

چک حقوقی، مسیر اصلی برای وصول چک‌های برگشتی است که شرایط طرح شکایت کیفری را ندارند. در این حالت، شما تنها به دنبال طلب مالی خود هستید و صادرکننده چک مجازات کیفری نخواهد داشت.

فرآیند مطالبه وجه چک حقوقی شامل ارائه دادخواست به دادگاه و طی کردن مراحل قانونی چک برگشتی است. این فرآیند ممکن است زمان‌بر باشد، اما مزیت آن این است که محدودیت‌های زمانی برای طرح دعوا را ندارد و تا ۵ سال می‌توانید برای مطالبه آن اقدام کنید.

مقایسه چک حقوقی و کیفری در یک نگاه

برای درک بهتر تفاوت‌ها، آن‌ها را در قالب یک جدول مقایسه می‌کنیم:

ویژگی چک حقوقی چک کیفری
هدف وصول وجه چک وصول وجه + مجازات صادرکننده
محدودیت زمانی شکایت تا ۵ سال از تاریخ برگشت حداکثر ۶ ماه از تاریخ صدور و ۶ ماه از تاریخ برگشت
مجازات ندارد مجازات حبس (بر اساس مبلغ چک)
مرجع رسیدگی دادگاه حقوقی دادسرا و دادگاه کیفری
چک‌های مشمول تمام چک‌های برگشتی فقط چک‌های بدون قید و شرط و دارای تاریخ مشخص
زمان رسیدگی معمولاً طولانی‌تر معمولاً سریع‌تر
هزینه دادرسی بر اساس مبلغ چک هزینه ثابت و کمتر

نتیجه‌گیری و بهترین انتخاب برای شما

انتخاب بین طرح شکایت حقوقی و کیفری به شرایط چک شما بستگی دارد. اگر چک شما شرایط لازم برای شکایت کیفری را دارد، این مسیر می‌تواند به دلیل سرعت بیشتر و امکان اعمال فشار برای وصول طلب، گزینه بهتری باشد.

اما اگر چک شما فاقد شرایط کیفری است یا از محدودیت‌های زمانی گذشته‌اید، تنها راه قانونی پیش روی شما، دادخواست برای چک برگشتی حقوقی است.

در هر دو حالت، مسائل حقوقی پیچیدگی‌های خاص خود را دارند. بنابراین برای اطمینان از پیشبرد صحیح پرونده، توصیه می‌شود با یک وکیل متخصص مشورت کنید. وکیل با بررسی دقیق مدارک، می‌تواند بهترین و سریع‌ترین راه را به شما نشان دهد و از هدر رفتن زمان و انرژی شما جلوگیری کند.

نظرات حقوقی (۰)

طرح نظر و پرسش

هیچ نظری ثبت نشده است. اولین نظر حقوقی را شما ثبت کنید! 💬